يادداشت پايگاه خبري تحليلي پيرغار؛

بر اين اساس اکنون کشور در نقطه آغازين فعاليت رسمي خود در فصلي جديد قرار گرفته است. فصلي تازه که مردم نجيب ايران اسلامي به "تدبير" دولت خود بسيار "اميد" بسته اند تا بتوانند بعد از رقم زدن حماسه سياسي، مشکلات و سختي ها را پشت سرگذاشته و با عملگرايي دولت منتخب خود(يازدهم) شاهد تحقق گام دوم عنوان سال جاري يعني "حماسه اقتصادي" باشند تا بدين ترتيب رفاه و آسايش با زندگي مردم قرين گشته و به آنچه استحقاقش را دارند نائل شوند. مسلماً دوران تبليغ و شعار براي دولت و وزرا پايان يافته و اکنون بار ديگر زمان کار و کوشش مجدانه و متعهدانه مديران کلان کشور فرا رسيده است همان چيزي که رهبر معظم انقلاب از آن به عنوان "همت مضاعف و کار مضاعف" تعبير مي نمايند. در اين ميان رسانه هاي مختلف در ارتباط با اولويت هاي پيش روي دولت سخن ها بسيار گفته اند لکن کمتر از کارهايي که نبايد انجام شود حرفي به ميان آمده است. لذا در اين مجال به صورت مختصر برخي از مهمترين اموري که معاونان و مشاوران رئيس جمهور و وزراي کابينه بايد از آن پرهيز نمايند به شرح زير و با عنوان "نبايدهاي کابينه" ارائه مي گردد:

1-قلع و قمع مديران: هرچند در دولت نهم و خصوصاً دهم انتصاب برخي مديران با دقت و مطالعه کافي انجام نپذيرفته است اما اين بدان معنا نيست که همه مديران فعلي صرفاً به اين دليل که در اين دولت ها مشغول به انجام خدمت بوده اند بايد برکنار شوند. چه بسيار افرادي در ميان آن ها وجود دارند که مي توانند تجربيات ارزشمند خود را در فرآيندهاي اجرايي در اختيار دولت جديد قرار دهند.

2-تجمل گرايي و تشريفات: تاريخ مديريت کشور نشان داده است که به هرحال عضويت در کابينه فرد را در برابر امکانات بسيار و جايگاه اجتماعي و اقتصادي متفاوتي قرار مي دهد که در صورت عدم رعايت يک سري از اصول ممکن است انسان را در دام تشريفات و تجملات گرفتار نمايد که مسلماً اين امر با روح خدمت و معنويت در نظام اسلامي و ارزش هاي انقلابي فاصله بسياري دارد.

3-پايتخت نشيني و مرکز گرايي: يکي از ويژگي هاي قابل توجه دولت نهم و دهم حضور اعضاي کابينه در اقصي نقاط کشور حتي در حد شهرستان ها و روستاهاي کوچک بود. اين امر باعث مي شد دولت همواره از حال و روز مردم در نقاط مختلف با خبر باشد. مسأله مهمي که برخي از وزرا در دولت هاي قبل تر، از آن غافل بودند تا حدي که بعضي از وزراي پيشين گويي تنها تهران را در حوزه مديريت خود مي دانستند!

4-عدم اعتماد به نيروهاي بومي و انتصاب مديران پروازي: يکي از ويژگي هاي دولتمردان پايتخت نشين و مرکزگرا عدم اعتماد به نيروهاي بومي و انتصاب مديران پروازي است که اين امر بيشتر به دليل مرکز نشيني و عدم شناخت از نخبگان بومي است. هرچند در برخي موارد ورود يک ايده و فکر جديد از بيرون به داخل يک استان مي تواند منشاء برکاتي باشد ولي اين کار بايد به صورت محدود و با رعايت ملاحظاتي صورت گيرد که يکي از مهمترين آن ها استقرار کامل فرد در آن شهر و يا استان است. چه بسيار آسيب هايي که کشور در سال هاي اخير به خاطر انتصاب مديران غير بومي و خصوصاً پروازي ديده است.

5-عدم بهره گيري از نخبگان و نگاه سليقه اي و حزبي: شايسته سالاري و حمايت از نخبگان از مهمترين اصول تفکر مديريت در نظام اسلامي است. لذا اعضاي کابينه دولت تدبير و اميد که با شعار اعتدال بر مسند مديريت کشور قرار گرفته اند بايد با لحاظ تخصص و تعهد، نخبگان را بر مناصب کليدي بنشانند و از انتصاب هايي که صرفاً بر اساس سليقه و جريان سياسي است پرهيز نمايند.

6-خودرأيي و عدم بهره گيري از مشاوره: مديريت گسترده و خطيري در حد يک وزارت خانه از جمله اموري است که انجام آن به صورت تنهايي ممکن نيست. لذا اعضاي کابينه نبايد در حوزه هاي مربوطه خود را از مشورت نخبگان، دانشگاهيان، مرشدان، متخصصان و مجربان آن عرصه بي نياز بدانند.

7-فرار به جلو و نفي مديران قبلي: يکي از مسائل غلطي که در برخي موارد در فرهنگ مديريتي کشور براي توجيه ناکارآمدي و نابساماني هاي احتمالي آتي وجود دارد فرار به جلو است. به گونه اي که فرد همواره مديريت قبل از خود را نفي کرده و يا با سياه نمايي به گونه اي رفتار مي نمايد که گويي "ويرانه اي را تحويل گرفته است". هرچند بايد پذيرفت که در برخي وزارت خانه ها به دليل عملکرد نامطلوب در حال حاضر اوضاع چندان خوبي حاکم نيست ولي به هرحال وزيري که مسئوليت وزارت خانه را قبول کرده کار را با تمام نقاط مثبت و ضعف پذيرفته است لذا سياه نمايي و نفي افرادي که ديگر حضور ندارند کار قابل قبولي نيست.

8- شعارزدگي و ارائه گزارش هاي غلط به مردم: مديريت در جمهوري اسلامي بايد عرصه خدمت صادقانه به مردم باشد لذا شعارزدگي و ارائه آمارها و گزارش هاي غلط به مردم در شأن وزرا و مديران انقلابي نيست.

9- بخشي نگري و عدم نگاه سيستمي: کار در دولت نيازمند تفکر سيستمي و تعامل مناسب با ساير وزارت خانه ها و نهادهاي قانوني است. بخشي نگري و عدم نگاه سيستمي در دولت سبب موازي کاري، هرز رفتن سرمايه مالي و انساني و از دست رفتن اثرات هم افزايي در مديريت اجرايي کشور مي گردد. لذا کابينه نبايد گرفتار بخشي نگري گردد. از اين رو اعضاي کابينه براي پيشبرد اهداف اجرايي کشور بايد در حوزه مديريت خود روحيه تعامل مناسب با ديگر بخش هاي درون و بيرون دولت و ساير نهادهاي قانوني را ايجاد نمايند.

10- حاشيه سازي و انحراف از اصول: در دولت هاي نهم و خصوصاً دهم جريان هاي حاشيه اي بسياري به‌وجود آمد که تا حد زيادي توان اجرايي دولت را کاهش داد. لذا اعضاي کابينه دولت يازدهم بايد با عبرت آموزي از اين مسأله ضمن پايبندي به اصول و آرمان هايي که بدان سوگند ياد کرده اند ايجاد شکل گيري جريان انحرافي جديدي را ندهند.

سخن آخر اينکه بر اساس نظر مقام معظم رهبري اعضاي کابينه دولت جديد نبايد از تجارب دولت هاي قبلي غافل باشند بلکه بايد به گونه اي عمل نمايند که ويژگي هاي مثبت دولت هاي قبلي را تداوم بخشيده و ضمن عبرت آموزي و آسيب شناسي اتفاقات نامطلوب دوره هاي قبل نقاط ضعف و کاستي هاي پيشين را برطرف نمايند

مهدي ياراحمدي خراساني